Suchą nogą przez Zalew Szczeciński

Dodano: 28 paź 2025, 20:57

Prezydent Świnoujścia Joanna Agatowsaka wróciła niedawno do pojawiającego się od wielu lat pomysłu budowy stałej przeprawy przez Zalew Szczeciński. Zdaniem zwolenników projektu, grobla, po której miałaby przebiegać droga kołowa, szlak kolejowy oraz ścieżka rowerowa, byłaby korzystnym rozwiązaniem dla całego regionu. Przeciwnicy uważają, że „odgrzewany” pomysł jest wydmuszką medialną, mającą stanowić temat zastępczy dla prawdziwych problemów, z którymi boryka się miasto nad Świną.
Do zwolenników przeprawy należy Dariusz Brzostek, prezes stowarzyszenia Projekt Gryf, który uważa, że stałe połączenie przez zalew wpłynęłoby na rozwój turystyki oraz zwiększyło komfort życia mieszkańców.
Na portalu eswinoujscie.pl pomysł Joanny Agatowskiej określono jako megalomanię. Znajdziemy tam między innymi taki fragment: „Cała grobla przez Zalew to w rzeczywistości tylko medialna wydmuszka. Nie istnieje żaden oficjalny projekt budowlany, żadne pozwolenie środowiskowe ani choćby koncepcja zaakceptowana przez jakikolwiek urząd centralny.
Nie ma kosztorysu, nie ma harmonogramu, nie ma wykonawcy. Nie ma nic.
Pomysł, który co jakiś czas wraca w medialnych dyskusjach, to raczej wizja — a raczej polityczna iluzja. Służy głównie do tego, by tworzyć wrażenie, że w regionie coś się planuje, że coś „wielkiego” nadchodzi. Tymczasem w dokumentach miasta, województwa ani ministerstwa infrastruktury nie ma ani słowa o rozpoczęciu jakichkolwiek prac przygotowawczych”.

Pomysł nie jest nowy

Pomysł usypania grobli przez Zalew Szczeciński pojawił się po raz pierwszy ponad 100 lat temu, wówczas Szczecińska Izba Kupiecka zaproponowała budowę linii kolejowej przez zalew, aby zapewnić całoroczne połączenie portu szczecińskiego z Bałtykiem.
Chodziło przede wszystkim o miesiące zimowe, kiedy zalew zamarzał. Inwestycja miała być wzorowana na tamie łączącej Stralsund z Rugią.
Projekt, którego wartość oszacowano wówczas na 12 milionów marek, okazał się zbyt kosztowny i dlatego zdecydowano się na budowę tradycyjnej, istniejącej do dziś linii kolejowej wokół Zalewu Szczecińskiego.
Idea projektu powróciła po drugiej wojnie światowej, w roku 1947, kiedy pierwszy polski prezydent Szczecina, Piotr Zaremba, zaproponował budowę grobli łączącej Nowe Warpno z południową częścią wyspy Uznam. Długość grobli w tym miejscu musiałaby wynosić około 9 km. Projektu nie zrealizowano nie tylko ze względu na wysokie koszty, ale także z powodu niepewności związanej z ostatecznym przebiegiem granicy polsko-niemieckiej, bowiem wciąż jeszcze pojawiały się głosy, że Szczecin może jednak powrócić do Niemiec.
Drugim powodem była obecność wojsk radzieckich w Polsce i w samym Świnoujściu, co powodowało, że taka inwestycja musiałaby uzyskać zgodę władz ZSRR.
Pomysł na krótko pojawił się jeszcze w latach siedemdziesiątych ubiegłego wieku, kiedy w ramach inwestycji rozważano nawet utworzenie zbiornika słodkiej wody dla regionu, ale był to raczej wyraz megalomanii i lansowanej wówczas „propagandy sukcesu” niż rzeczywistych potrzeb gospodarczych. Później pomysł tamy wrócił jeszcze w latach dziewięćdziesiątych, ale – podobnie jak poprzednio – bardziej jako idea, niż konkretna, nadająca się do realizacji koncepcja budowlana.

Powracająca fala

Idea budowy grobli wraca co pewien czas jak powracająca fala. Dla jednych jest to odgrzewany i lekko już nieświeży kotlet, dla innych pomysł, który może jednak uzyskać akceptację i finansowanie.
Budowa tunelu w Świnoujściu potwierdza tezę, że to, co przez wiele lat było niemożliwe, dziś staje się całkowicie realne. Przy obecnych możliwościach technicznych budowa grobli o długości około 9 kilometrów nie jest żadnym problemem.
Zwolennicy twierdzą, że powstanie inwestycji skróciłaby odległość ze Szczecina do Świnoujścia z dzisiejszych ponad stu do zaledwie 60 kilometrów, co przyczyniłoby się do lepszej integracji gospodarczej obu miast. Rzeczywiste korzyści inwestycji dla przemysłu i sektora turystycznego wymagają odrębnych badań, aby móc jednoznacznie stwierdzić, jaki wpływ ewentualna budowa stałej przeprawy przez Zalew Szczeciński będzie miała na rozwój tych dziedzin gospodarki.
Przeciwnicy uważają, że grobla zakłóci funkcjonowanie obecnego ekosystemu, a ewentualne korzyści będą o wiele mniejsze od zakładanych przez lansujących projekt optymistów. Pojawiają się także głosy o nieokreślonych dziś źródłach finansowania ewentualnej budowy, a będą tutaj z pewnością konieczne bardzo znaczące środki finansowe.
Dyskusja prawdopodobnie szybko się nie zakończy, a zwolennicy i przeciwnicy budowy grobli będą przerzucać się argumentami.
Może to jeszcze trochę potrwać, biorąc pod uwagę fakt, że dyskusja o tym niewątpliwie ciekawym projekcie trwa już 160 lat.