Żegluga pasażerska na Pomorzu Zachodnim przed II Wojną Światową

Dodano: 19 kw. 2020, 11:02

Dziś rozpoczynamy prezentację niezwykle ciekawej historii szczecińskiej białej floty. Autorem cyklu artykułów jest Ziemowit Sokołowski pasjonat i znawca tematu. Pokażemy historię białej floty od czasów przedwojennych do dnia dzisiejszego. Mam nadzieję, że temat spotka się z Państwa zainteresowaniem, bo dzieje niewielkich, a z czasem już całkiem dużych stateczków pasażerskich są naprawdę bardzo ciekawe.
Dziś część pierwsza o żegludze pasażerskiej na Pomorzu Zachodnim przed II Wojną Światową.

Do czasów powstania sieci kolejowej, żegluga była jedynym możliwym środkiem transportu ludzi i towarów na większą skalę. Dlatego też większość zakładów przemysłowych i handlowych lokowano nad wodą. Szczecin połączenie kolejowe z Berlinem uzyskał w 1843 roku, z Poznaniem w 1848 roku, z Koszalinem w 1859 roku, a ze Słupskiem w 1869 roku. Transport samochodowy nie odgrywał jeszcze w tych czasach ważnej roli. Z tego powodu szlaki żeglugowe miały tak istotne znaczenie.

Kierunki przewozów ze Szczecina:

Do: Zalesia (Laotzinger Ablage), Wolina (Wollin), Dziwnowa (Divenow), Międzyzdrojów (Misdroy), Stepnicy (Stepenitz), Świnoujścia (Swinemuende), Karnin, Kirengard, Zinnowitz, Goehren, Sellin, Binz, Insel Oie, Sassnitz. Do Prus Wschodnich: Pilawy (Pillau), Kłajpedy i Sopotu (Zoppot).
Rejsy zagraniczne (przez Świnoujście) do Trelleborga, Kopenhagi i na Bornholm.

Flota

Podane są tu podstawowe wymiary statków tj. długość, szerokość i zanurzenie, pojemność BRT, prędkość max V, dopuszczalna ilość pasażerów, oraz liczebność załogi. Do największych statków z tego okresu zaliczyć można następujące parowce opalane węglem:

s/s Odin
Zbudowany w 1902r w Stettiner Oderwerke. Zatonął w 1944 roku w Zatoce Gdańskiej. Wymiary (m) 77,6X10,6X6,3. Pojemność 1177 BRT. Napęd 2 śrubowy. V max 16 węzłów (30 km/h). Pasażerów do 1400 osób, załoga 44 osoby.

s/s Rugard
Zbudowany w Stettiner Oderwerke. Eksploatowany w latach 1927-1960. Wymiary w m.: L 76,8, B 10,9, T 3,7. Pojemność 1358 BRT. V max 15 węzłów (27,8 km/h). 1280 pasażerów, załoga 56 osób.

s/s Hertha
zbudowany w Stettiner Oderwerke. 1905-1947. Wymiary (m): 76,28 X 10,35 X 4,08. V 15w. Pojemność 1257 BRT. Pasażerów 1280, załoga 47 osób.

s/s Freia
Bocznokołowiec. Zbudowany w Hamburgu Blohm&Voss. Eksploatowany 1885-1929. Wymiary :71,91 X 8,13X 4,1 m. V 16 węzłów. Pojemność 683 BRT. Pasażerów 780. Załoga 18 osób.

s/s Imperator
2 kominowy. Zbudowany w Stettiner Oderwerke. Eksploatowany 1897-1935. Wymiary: 66,68 X 10,02 X 5,89 m. Pojemność 1079 BRT. V 15 węzłów . Załoga 30 osób.

s/s Frigga
Zbudowany w Nuesche&Co. Stettin. Eksploatowany 1925-1960. Wymiary: 61,75 X 8,5 X 3,5 m. Pojemność 557 BRT. V 13 węzłów. Pasażerów 1100. Załoga 15 osób.

s/s Swinemuende
Zbudowany w Stettin Maschinenbau. Eksploatowany w latach 1891-1944. Wymiary: 46,35 X 6,42 X 3,37m. Pojemność 243 BRT. V 10 węzłów. Pasażerów 440. Załoga 13 osób.

Oprócz statków ukazanych powyżej, na obszarze ówczesnego Pomorza eksploatowano znacznie więcej mniejszych jednostek pływających. Pod koniec wojny, pasażerskie statki które były technicznie sprawne, dyslokowane zostały do zachodniej części Niemiec. Na wielu z nich zaokrętowali uciekinierzy, w obawie przed zbliżającym się frontem. Pozostałe, po przeprowadzeniu nieodzownych remontów, pracowały później pod polską banderą.

Autor: Ziemowit Sokołowski. Zdjęcia ze zbiorów autora.