Kanał Koryncki – najgłębszy kanał żeglugowy na świecie

Dodano: 13 sie 2021, 9:04

Kanał Koryncki oddzielający półwysep Peloponez od lądowej części i łączący Morze Egejskie z Morzem Jońskim Grecji nie jest z pewnością tak znany, ani tak duży jak kanały Sueski czy Panamski (Kanał Koryncki jest ponad dwunastokrotnie krótszy od Panamskiego i ponad dwadzieścia pięć razy krótszy od Sueskiego), ale to właśnie mierzący zaledwie 6 343 metry długości i nieco ponad 24 metry szerokości Kanał Koryncki, jest najgłębszym kanałem żeglugowym na świecie. Dzieje się tak dlatego, ponieważ boczne ściany kanału mają aż 79 metrów wysokości. Żegluga w tym miejscu wymaga sporych umiejętności. W przypadku większych statków odległość między burtami statku, a skalistymi ścianami kanału, w niektórych miejscach wynosi mniej niż metr.
Ze względu na niewielką szerokość w kanale niemożliwy jest ruch statków w obie strony dlatego żegluga odbywa się naprzemiennie.

Koncepcja budowy kanału przecinającego Peloponez w najwęższym miejscu narodziła się ponad dwa tysiące lat temu. W roku 67 n.e., a więc zaledwie rok przed śmiercią rzymski cesarz Neron zlecił budowę kanału. Podobno nawet sam cesarz wbił „pierwszy kilof” w ziemię rozpoczynając budowę. Najcięższe prace mieli wykonywać żydowscy jeńcy z Judei. Po śmierci Nerona roboty przy kanale przerwano. Do projektu powrócono dopiero w XIX wieku głównie za sprawą Francuzów, którzy zachęceni sukcesem budowy Kanału Sueskiego chcieli zrealizować projekt nowego połączenia żeglugowego w Grecji.
W 1869 roku do Aten przybył słynny budowniczy kanałów Sueskiego i Panamskiego Ferdinand de Lesseps i po jego wizycie grecki parlament podjął decyzję o budowie Kanału Korynckiego. Projektantem nowej inwestycji był węgierski inżynier Bela Ferster. Pod uwagę brano trzy alternatywne trasy przebiegu kanału, ostatecznie wybrano tę, zaproponowaną dwa i pół tysiąca lat temu przez starożytnych budowniczych Nerona. Budowę rozpoczętą oficjalnie 12 sierpnia 1882 roku miała realizować specjalnie w tym celu powołana międzynarodowa spółka akcyjna, która jednak nie wywiązała się z zadania i w 1889 roku zbankrutowała. Ostatecznie budowę ukończyła Kompania Grecka, należąca do Andreasa Sygrosa, greckiego polityka, bankiera i przemysłowca.
Kanał otwarto w lipcu 1893 roku, w obecności greckiej rodziny królewskiej, króla Jerzego I i królowej Olgi, która przecięła wstęgę, ale dla ruchu statków nowe połączenie udostępniono kilka miesięcy później, w styczniu 1894 roku. Podczas prac budowlanych wydobyto ok. 11 mln m sześciennych ziemi której później pozbyto się usypując w pobliżu inwestycji sztuczne pagórki. Całkowity koszt prac oszacowano na 60 mln franków francuskich. Pierwszym statkiem, który przepłynął przez kanał, była francuska jednostka „Notce Dame du Salut”. Statek miał 110 m długości i 13 m szerokości (kanał ma 24 m szerokości), a mimo to kilkakrotnie uderzył w ściany kanału. W 1923 roku kanał trzeba było zamknąć na dwa lata ponieważ konieczne było jego pogłębienie i umocnienie brzegów.

Podczas II wojny światowej kanał ucierpiał dwukrotnie. W kwietniu 1941 roku most łączący brzegi był celem niemieckiego desantu, ale został wysadzony przez Brytyjczyków. Jesienią 1944 roku kanał zniszczyli wycofujący się z Grecji Niemcy. W 1948 roku Amerykanie oczyścili go ze zwałów ziemi i wysadzonych wagonów kolejowych. Połączenie zostało ponownie otwarte 7 lipca 1948 roku.
Brzegi kanału łączy 6 mostów w tym jeden kolejowy i jeden most prywatny. Są też dwa mosty zwodzone opuszczane do wody na głębokość 8 metrów, aby umożliwić przepłynięcie statków. Przy obecnym rozwoju żeglugi wykorzystującej coraz większe statki, Kanał Koryncki jest zbyt wąski dla dużych jednostek towarowych, dlatego służy już prawie wyłącznie żegludze turystycznej. Mniejsze jednostki pokonują 6 kilometrów długości kanału w ok. 40 minut, większym statkom zajmuje to więcej czasu, ponieważ zmuszone są do korzystania z pomocy holownika. Raz w tygodniu kanał jest zamykany, aby wykonać niezbędne prace konserwatorskie. W ciągu roku przez kanał przepływa ponad 12 tys. jednostek. Na jednym ze znajdujących się nad kanałem mostów znajduje się znana wśród miłośników ekstremalnych rozrywek platforma do skoków na bungy.

Tekst; Wojciech Sobecki, fot. Wikipedia